Als 80 het 96e getal was, heette het “achtig”

Op school ben ik altijd beter in taal geweest dan in rekenen of wiskunde. Maar in groep 8 heb ik bij rekenen ooit iets als extra stof geleerd dat diepe indruk op mij heeft gemaakt: het rekenen met stelsels die anders zijn dan tientallig. Later bleek dit verschijnsel ook nog eens aan taal gekoppeld te … Meer lezen over Als 80 het 96e getal was, heette het “achtig”

Synonymefluch (zee/meer)

Een synoniem is een woord dat hetzelfde betekent als een ander woord, maar waarom zou je in een taal twee woorden voor exact hetzelfde hebben? Dat is nodeloos inefficiënt. Talen houden daar dus ook helemaal niet van (ik schreef hier eerder al eens over). Uit mijn colleges in Heidelberg ken ik van professor Wiegand voor … Meer lezen over Synonymefluch (zee/meer)

Taal in beeld: Metathesis op vakantie

Op vakantie in Denemarken zag ik meerdere keren de winkelketen "røde kors butik" met een rood kruis als logo. Het woord kors (van Latijn crux) laat zien dat ook in de Scandinavische talen metathesis (het omdraaien van een klinker en bijvoorbeeld een 'r') heeft plaatsgevonden. Ik schreef al eerder een blog over metathesis in het Nederlands, … Meer lezen over Taal in beeld: Metathesis op vakantie

“Folder” is jonger dan “oud”

Eerder (namelijk hier) schreef ik over metathese: het omdraaien van een klinker en een r, waardoor je ineens systematische verwantschap ziet tussen Nederlandse, Engelse en Duitse woorden, zoals vorst-frost-Frost en het ook duidelijk wordt dat vorst toch van vriezen komt. Er zijn meer van dat soort klankverschuivingen. Veel ou’s gevolgd door een d/t-klank zijn door … Meer lezen over “Folder” is jonger dan “oud”

Yesterday I thought about “yesteryear”

Gisteren in de trein zong Dotan in mijn oren door mijn oortjes (mijn favoriete metonymie!). Hij zong “This paper peeling off the walls I see the paint from yesteryear”. Yesteryear. Dat is grappig. Yesterday, yesteryear. In het Nederlands bestaat er niet zoiets als *gisterjaar (de asterisk betekent "bestaat niet") wat ook logisch is, aangezien we ook … Meer lezen over Yesterday I thought about “yesteryear”

Heette je nu Birgit of Brigitte?

Klanken worden vaak verwisseld. Niet alleen voor de grap en ook niet alleen door kleine kinderen die het bijvoorbeeld over wepsen hebben. Ook volwassen taalgebruikers draaien onbewust zo structureel klanken om dat dit soms, als maar genoeg mensen hetzelfde doen, de taal verandert. Wesp is in dit opzicht een prachtig voorbeeld: heel vroeger was de … Meer lezen over Heette je nu Birgit of Brigitte?

Apenstaartjes en andere beestachtigheden in de taal

Talen zitten echt vol met prachtige woorden. Een voorbeeld in het Nederlands vind ik apenstaartje voor het @-teken. In dit teken kun je een aap met een staartje zien (en dan het staartje benoemen) en bovendien herken je een 'a' in het teken, wat ook de eerste twee letters van het woord aap vormt. Hele … Meer lezen over Apenstaartjes en andere beestachtigheden in de taal

Waarom zeggen hun eigenlijk “me boek”?

Sommige mensen winden zich mateloos op over het gebruik van hun waar volgens de regels zij moet staan, dus zoals in hun lopen, hun zeggen, hun hebben, etc. Een gesprek in De Wereld Draait Door op 9 februari 2010 tussen hoogleraar Helen de Hoop en Ronald Plasterk (op dat moment minister van onderwijs en baas … Meer lezen over Waarom zeggen hun eigenlijk “me boek”?